Kiedy myślimy o żywopłocie, od razu przychodzi nam do głowy równo przycięty cis, ligustr lub buk jako ogrodzenie ogrodu za domem. Podstawową funkcję żywopłotu definiuje się w następujący sposób: „Element tworzący linię, która oddziela i wytycza granicę oraz chroni prywatność”. Jednak rośliny żywopłotowe można stosować znacznie szerzej, na przykład w połączeniu z krzewami i dorosłymi drzewami mogą one stanowić zielony ekran przeciwhałasowy odgradzający osiedle od przebiegającej w pobliżu drogi. Mogą również tworzyć linie krajobrazowe w parkach i ogrodach.

Żywopłoty odgrywają ważną rolę w cyklu życia różnych ptaków, insektów i małych ssaków. Gęsto przycięte żywopłoty to idealne miejsce na rozmnażanie się wielu ptaków ogrodowych. Tworzące zamknięte linie rośliny żywopłotu stanowią korytarze dla różnych gatunków pszczół, które mogą poruszać się niezauważone dla swoich drapieżników z punktu A do punktu B. W żywopłotach mieszkają niezliczone ilości insektów i pająków, które stają się źródłem pożywienia dla ptaków.