Park Burgemeester Geukerspark, Helmond

Het Burgemeester Geukerspark in Helmond, dat in 2020 werd geopend, is een indrukwekkend voorbeeld van stedelijke vernieuwing en duurzame groenontwikkeling. Het park werd aangelegd op een voormalige industriële locatie en is sindsdien getransformeerd tot een groene oase in het stadscentrum. Dit gebied bevat meer dan dertig verschillende soorten bomen en 26.000 vaste planten, die kleur en biodiversiteit brengen in alle seizoenen.

Het Burgemeester Geukerspark is gelegen in het hart van Helmond, waar voorheen een gasfabriek stond. De fabriek werd in 2012 gesloopt en bleef daarna een braakliggend terrein dat ook nog dienst deed als parkeerplaats. Uiteindelijk is door de gemeenteraad besloten dat er een stadspark van gemaakt zou worden.
Jack Vogels, Senior Projectmanager Ingenieursbureau bij de Gemeente Helmond zegt: “Het park maakt deel uit van een bredere herontwikkeling van het centrum, met als doel een groene, leefbare omgeving te creëren die zowel de biodiversiteit versterkt als de kwaliteit van het stedelijke leven verbetert.” Het industriële karakter komt op eigentijdse wijze overal terug in het park, onder andere door de materiaalkeuze, een oude ketelinstallatie als kunstobject en het robuuste meubilair. De bomen in het park weerspiegelen het karakter van de streek: het oostelijke deel heeft de uitstraling van de drogere zandgronden, met veel dennenbomen en grassen. Naarmate je verder naar het westen gaat, neemt het aandeel loofbomen en bloeiende planten toe. Dat vraagt om de juiste kennis als het gaat om beplanting.
Vogels zegt hierover: “De realisatie van het Burgemeester Geukerspark omvatte veel uitzoekwerk en custom-made oplossingen. De factor kwaliteit is echter tot het einde toe hoog in het vaandel blijven staan. Dit heeft geleid tot een prachtig resultaat.”
 

Beplanting gericht op klimaatadaptatie

Het Burgemeester Geukerspark park geeft qua beplanting als het ware Helmond in het klein weer. Het westelijke deel, het beekdal, is lager en natter terwijl het oostelijke deel is zoals de stad; hoger en droog. Met de keuze voor het assortiment bomen is hierop geanticipeerd, onder andere door het toepassen van dennen in het droge gedeelte. Voor de veertig bomen die het park rijk is, is vooral gezocht naar klimaatadaptieve soorten. Het Burgemeester Geukerspark is een tegenhanger van de Kasteeltuin, gelegen in dezelfde stad. In de Kasteeltuin staan voornamelijk inheemse soorten, in het Burgemeester Geukerspark juist niet. Verder is gekozen voor een assortiment dat jaarrond aantrekkelijk is. Vanaf  maart tot eind september staat het park in bloei en er zijn zowel groenblijvende als bladverliezende soorten toegepast. Ook is een combinatie gemaakt van hoogstam, beveerde- en meerstammige bomen en een diversiteit aan bladvormen.
De beplanting is ontworpen in golvende vormen, die de bezoekers uitnodigen om door het park te dwalen en de natuurlijke schoonheid te ervaren. Er zijn onder andere honingbomen (Styphnolobium japonicum), zeven zonenbomen (Heptacodium miconioides) en een doodsbeenderenboom Gymnocladus dioica aangeplant, die zorgen voor schaduw en verkoeling in de zomer. Voor de aantrekkelijkheid in de winterperiode zijn er naast de groenblijvende soorten ook boomsoorten met een fraaie boomschors toegepast. De gemeente Helmond heeft middels een kwekerijsafari de gewenste bomen zelf geselecteerd. Ebben heeft al vanaf de aanbestedingsfase en bij de selectie van de bomen advies gegeven om het geheel zo soepel mogelijk te laten verlopen. Ook gedurende het eerste groeiseizoen heeft de boomkwekerij de bomen meerdere malen gemonitord. 
 

Beplanting vergroot sociale interactie
Het park heeft een aanzienlijke impact op de omgeving. Naast het verbeteren van de luchtkwaliteit en het bieden van een groene long in de stad, heeft het park de sociale interactie vergroot door een aangename plek te creëren voor recreatie, sport en ontspanning. Het park draagt bij aan de stedelijke biodiversiteit en is een populaire ontmoetingsplek, met zit- en picknickplaatsen en speelfaciliteiten in de literaire speeltuin voor kinderen​. Zo combineert het Burgemeester Geukerspark ecologische functies met sociale interactie en recreatie, wat de levenskwaliteit van de inwoners van Helmond aanzienlijk verhoogt.  Het park speelt tevens een rol in klimaatadaptatie door regenwater op te vangen en de hittestress in de stad te verminderen, dankzij de herintroductie van de Stadse Aa, een historische waterstroom die eerder ondergronds liep.
“We krijgen nog altijd positieve reacties en de van huis uit kritische Helmonders zijn maar wat trots op dit mooie park.”  aldus Vogels.
Geen wonder dus dat het project in 2024 tot een van de genomineerden behoorde voor de Nederlandse voorronde van de Green Cities Europe Award. Het Burgemeester Geukerspark is niet alleen een esthetische toevoeging, maar ook een functioneel onderdeel van Helmonds duurzame toekomst.