Daktuin Ebben Inspyrium, Cuijk

Nu verstedelijking en klimaatverandering onze steden onder druk zetten, is biodiversiteit en het planten van meer groen een aantrekkelijke oplossing. Het aanleggen van meer daktuinen is een goed voorbeeld van hoe je hittestress in de stad kunt verminderen en een aantrekkelijke nieuwe ruimte kunt creëren. Als je deze daktuin binnenkomt, is het moeilijk te geloven dat je je op een dak bevindt. De zorgvuldig gecoördineerde wildernis van eetbare planten, struiken en bomen gecombineerd met grootbladige planten en klimplanten voelt aan als een welkome 'jungle'. Geen wonder dat het de 2022 Rooftop Award won voor meest indrukwekkende daktuin van Nederland.

De tuin laat veel verschillende plantensoorten zien. Ter inspiratie voor zowel klanten die Ebben Boomkwekerijen bezoeken als gasten die door het evenementencentrum Inspyrium worden ontvangen, maar het laat ook de botanische waarden van planten zien. Deze daktuin is met recht een multifunctionele ruimte te noemen. Door de gekozen indeling en toegankelijkheid is het een perfecte plek voor vergaderingen, productlanceringen, feesten en andere bijeenkomsten. De diversiteit aan ruimtes maakt verschillende workshops tegelijkertijd mogelijk. Zo is er een buitenbar met zitjes, een kas waar presentaties gehouden kunnen worden en een groene zitkuil waar privé sessies gehouden kunnen worden. Voor kleinere bijeenkomsten is er een boomhut gebouwd die een panoramisch uitzicht biedt over de boomkwekerij met aangrenzend observatiepunt in de vorm van een vogelnest. Zorgvuldig gekozen materialen, kleuren en groenblijvende planten maken de daktuin het hele jaar door aantrekkelijk en stralen een aangename sfeer uit. De hoge dichtheid van verschillende plantensoorten, gecombineerd met water en een ruime bloemboog maken het dak aantrekkelijk voor vogels en insecten. Monitoring hiervan gebeurt samen met de lokale natuurwerkgroep.

Grote bomen met samengestelde bladeren zijn geplant rond de boomhut en langs de randen van de daktuin. Verschillende boomsoorten uit de walnootfamilie (Juglandaceae) en Gymnocladus als belangrijkste soorten. Daarnaast zijn er grootbladige heesters met handvormige bladeren geplant zoals Fatsia, Kalopanax en Tetrapanax. De onderbeplanting bestaat uit verschillende varens, grootbladige vaste planten, enkele wit- en paarsbloeiende vaste planten en het vertederende gras Sesleria autumnalis. Dit contrast in bladvorm creëert het 'Jungle-effect'.

In het centrale gebied zijn zeldzame bomen met eetbare vruchten geplant, zoals Diospyros, Zanthoxylum en Ziziphus. Op de eilanden staan groenblijvende 'stenen' van Osmanthus x burkwoodii, strak geknipt om contrast te geven met de wildere onderbeplanting van eetbare kruiden.

Naast de esthetische waarde dient dit dak ook een experimenteel en educatief doel. Zo zijn er 3-D geprinte bankjes geïnstalleerd, geprint van gerecyclede potten uit de kwekerij. Dit onderstreept de duurzaamheid en circulariteit van het bedrijf. In samenwerking met The Urban Jungle Project zijn lichtgewicht plug-and-play bomen geïnstalleerd, opgehangen in een stalen kubusframe dat geschikt is voor gebruik op daken met minimale draagkracht. De basis van het substraat is gemaakt van lichtgewicht glasschuim waaruit de heuvels in het midden en langs de rand zijn opgebouwd. Om het gewicht van de bomen te verdelen werd een gekruiste structuur gemaakt waarin de bomen werden verankerd. Voor planten met een voorkeur voor zure grond werd een apart gebied ingericht met daksubstraat zonder alkalische lava aangezuurd met turf.